دلیل رفتن به مشاوره قبل از ازدواج
مسئله و دغددغه اصلیای که در امر مشاوره پیش از ازدواج بهویژه در کشور ما اتفاق میافتد، درکنکردن مسئله «چرایی ازدواج» از سمت دختر و پسرهایی هست که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند.
شما هرچقدر هم که فکر کنید بهترین مرد یا زن روی کره زمین را پیدا کردهاید، بازهم بهدلیل هیجانات ناشی از علاقه زیاد ممکن هست دچار خطا شوید و تصمیم اشتباهی بگیرید. مشاوره پیش از ازدواج، همین دوراهیها و چالههایی راکه ممکن هست در آن بیفتید و خود و طرف مقابلتان را بدبخت کنید، برایتان مشخص میکند.
خیلیها هنوز بر این باور میباشند که ازدواج هندوانه دربستهای هست که تا باز نشود، خوبی و بدی آن مشخص نمیشود. بیشتر افرادی هم که این حرف را میزنند، خودشان تجربه ناخوشایندی از ازدواجشان داشتهاند و بیشتر قسمت و تقدیر الهی را مقصر میدانند و نه انتخابی که خودشان کردهاند
اما یادمان نرود موقع خریدکردن همان هندوانه دربستهای که نگران سالم یا خراببودن آن هستیم، از تجربه آقای میوهفروش بهرهگیری میکنیم و از او میخواهیم که خوبش را برایمان سوا کند «گرچه اگر میوهفروش قابلاعتمادی باشد.»
مشاوره پیش از ازدواج هم همین نقش را برای ما بازی میکند. شما هرچقدر هم که فکر کنید بهترین مرد یا زن روی کره زمین را پیدا کردهاید، بازهم بهدلیل هیجانات ناشی از علاقه زیاد ممکن هست دچار خطا شوید و تصمیم اشتباهی بگیرید. مشاوره پیش از ازدواج، همین دوراهیها و چالههایی راکه ممکن هست در آن بیفتید و خود و طرف مقابلتان را بدبخت کنید، برایتان مشخص میکند و یک نقشه راه درست برای تشکیل یک زندگی مناسب را در اختیارتان قرار میدهد. درمورد همۀ این اتفاقات و ریزهکاریهای مشاوره پیش از ازدواج که ممکن هست برای شما هم سؤال باشد، با ناهید دهقان، روانشناس و مشاور خانواده در امر پیش از ازدواج گفتوگو کردهایم:
ما برای مشاوره پیش از ازدواج باید به چه نوع متخصص حوزه روانشناسی مراجعه کنیم؟
مشاوره پیش از ازدواج هم توسط کسانی که تحصیلات روانشناسی دارند و هم افرادی که مشاوره خواندهاند، انجام میشود ولی برای انجام مشاوره پیش از ازدواج، روانشناس بالینی اولویت دارد؛
بهدلیل اینکه روانشناسان بهتر میتوانند مشکلات شخصیتی افراد و اختلالهای روانیای که به آن دچار میباشند را بهتر تشخیص بدهند، توصیه میشود که برای انجام این نوع مشاورهها، نزد یک روانشناس بالینی که تخصص مشاوره پیش از ازدواج را دارد، مراجعه کنیم.
چه ضرورتی دارد قبل از ازدواج با فردی مشاوره انجام بدهیم؟
تصمیم به ازدواج یکی از مهمترین اتفاقهایی هست که در زندگی هر کس اتفاق میافتد. از آنجایی که قصد ما از ازدواجکردن تشکیل یک خانواده بوده و قرار هست در زیر سایه این خانواده فرزندی به وجود بیاید و رشد کند، باید در گزینش فردی که قرار هست با او تشکیل زندگی بدهیم، بسیار دقیق و نکتهسنجانه عمل کنیم؛
مثلا در یک مورد، خانمی بعد از چندین سال ازدواج به بنده مراجعه کرده بود و خواستار جدایی بود، به این دلیل که صاحب فرزندی شده بود که این فرزند دچار نقص عقلی بود و این مسئله را از پدر خود به ارث برده بود و خود این خانم عنوان میکرد که در زمان آشناییاش این نقص را میدانسته و صرفا از روی علاقه با این آقا ازدواج کرده هست.
خیلی از افراد بهدلیل غالبشدن هیجانهایی در زمان آشنایی، قادر به تصمیمگیری درست نیستند و بسیاری از خطا و ایرادهایی که وجود دارد و بعدا ممکن هست در زندگی زناشویی مشکلساز شود، نمیبینند و تمایل دارند که از فرد مورد علاقه خود ایدهآلسازی کنند.
کمکگرفتن از یک مشاور پیش از ازدواج، این خاصیت را دارد مواردی راکه ممکن هست در زندگی آن دو نفر باعث ایجاد بحران شود، شناسایی کند.
در چه مرحلهای از آشنایی دو طرف، باید مشاوره پیش از ازدواج اتفاق بیفتد؟
مشاوره پیش از ازدواج هم در زمان آشنایی دو نفر با هم و هم بعد از مرحله خواستگاری اتفاق میافتد. به این صورت که ممکن هست دو نفر گذشته از انجام مراحل رسمی خواستگاری و بهواسطه آشناییای که با یکدیگر دارند، احساس کنند به هم علاقهمند شدهاند و مایل میباشند،
نزد یک مشاور بروند و میزان تناسب همدیگر برای امر ازدواج را بسنجند یا اینکه بعد از مراسم خواستگاری و تصمیم قطعی برای ازدواج، این مشاوره انجام شود. فرایند مشاوره در هر دو شکل، هیچ تفاوتی ندارد و یک فرایند معمول در همۀ این مراحل اتفاق میافتد.
فرایند معمولی که در جلسات مشاوره پیش از ازدواج اتفاق میافتد، شامل چه مراحلی هست؟ چه محتوایی دارد و چه چرخهای را پشت سر میگذارد؟
اتفاق معمولی که در این جلسات اتفاق میافتد و یک فرایند پنج تا ۱۰ جلسهای را شامل میشود، حضور هر دو نفر در یک جلسه مشترک مشاوره پیش از ازدواج هست. در این جلسه ابتدایی، میزان و مدت آشنایی دو نفر با یکدیگر و دلایلی که برای ازدواج مطرح میکنند، شنیده میشود
سپس در جلسات جداگانه هر فرد به تنهایی مورد ارزیابی قرار میگیرد. این ارزیابی، مشاوره و گفت و گوهای فردی را شامل میشود تا میزان نگرش و شخصیت افراد مشخص شود و مشاور ذهنیتی از هر دو نفر پیدا کند و میزان همخوانی آن ها را بسنجد.
در کنار این ارزیابیها، از آزمونهایی نیز برای تکمیل شناخت دو طرف بهرهگیری میشود. درنهایت در یک جلسه مشترک همۀ یافتههای مشاور از دو نفر و نظر او نسبت به ازدواج آن ها، به بحث گذاشته میشود. خیلی از مواقع خود همین جلسه پایانی مشترک و واکنش افراد نسبت به مواردی که گفته میشود، ملاک بسیار خوبی برای سنجش یک زوج هست.
بهعنوان مثال، فردی که یافته مشاور مبنیبر اینکه او فرد شکاکی هست را میپذیرد و سعی در اصلاح خود میکند، با فرد دیگری که این مشکل را قبول نمیکند و با پرخاشگری واکنش نشان میدهد، در تصمیمگیری درمورد اینکه او میتواند فرد قابل اتکایی در زندگی باشد یا نه، بسیار تأثیرگذار هست.
مشاوره قبل از ازدواج
مشاوره پیش از ازدواج یک نقشه راه درست یک زندگی مناسب را در اختیارتان قرار میدهد
آیا خانوادهها هم باید در این جلسات حضور داشته باشند؟
مبنای مشاوره پیش از ازدواج برزمینه حضور و گفتوگو با دو نفری هست که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند ولی گاهی اوقات حضور خانوادهها برای بررسیهای بیشتر یا پیداکردن دلیل مخالفت خانواهها با ازدواج فرزندشان و یافتن تفاوتهای فرهنگی الزام پیدا میکند. در این صورت در یک جلسه جداگانه از انها خواسته میشود که در این جلسات حضور پیدا کنند.
آیا آزمونهایی نیز در این مشاوره پیش از ازدواج استفاده میشود؟ این تستها چه کاربردی دارند؟
معمولا آزمونهایی که در این جلسات بهرهگیری میشود، آزمونهای ارزیابی شخصیت و احتمال ابتلا به اختلالهای روانی هست که بیشتر مبنای تکمیلی دارند. بیشترین ارزیابی در جلسات مشاوره پیش از ازدواج براساس گفتگو و مشاورههای چندجلسهای هست که انجام میگیرد.
فردی که مشاور پیش از ازدواج هست، در چه صورتی به دو نفری که برای ازدواج مراجعه کردهاند، میگوید شما مناسب هم نیستید و نباید با هم ازدواج کنید؟ درواقع، چه نشانههای خطری در فرد میبیند که وی را از ازدواج با فرد مقابل منع میکند؟
تصمیمگیری نهایی برای گزینه یک نفر بهعنوان همسر خود، برعهده دو نفری هست که برای مشاوره پیش از ازدواج مراجعه میکنند. یک مشاور پیش از ازدواج، هرگز «بله» یا «نه» قطعی به دو نفر نمیگوید، بلکه سعی میکند ارزیابی کند دو نفر تا چه حد میتوانند با یکدیگر زندگی خوبی داشته باشند
ولی در این بین نشانههای خطری وجود دارد که باید جدیتر گرفته شود و حتما در صورت دیدن به دو طرف تذکر داده شود که در صورت ادامه پیداکردن این موارد، حتما به مشکل برخواهند خورد.
مثل اینکه دو نفر اهل گفتوگو با یکدیگر نیستند، در جلسه مشاوره با یکدیگر اختلاف نظر دارند و بحث و جدل میکنند، به فرد مقابل خود بیاعتماد میباشند و خاطره خوشی از رفتار و برخورد او در ذهن خود ندارد.
وضعیت امروز مشاورههای پیش از ازدواج را در کشور ما چطور ارزیابی میکنید؟
در جامعه امروز ما، استقبال گستردهای از مشاوره پیش از ازدواج انجام میگیرد و این استقبال هم از سمت خود خانوادهها و هم زوجهایی هست که قصد تشکیل خانواده را دارند. خود من تجربه مشاوره پیش از ازدواج را برای زوجهایی داشتم که از روستاها و شهرهایی به غیر از تهران مراجعه میکردند و با تا چندین جلسه، این مشاورهها را ادامه میدادند.
آیا در جلسات مشاوره پیش از ازدواج اضافه بر سنجش تناسب دو نفر با یکدیگر مهارتآموزی نیز به افراد انجام میشود؟
هدف اصلی مشاوره پیش از ازدواج، سنجش همخوانی دو طرف در امر ازدواج هست ولی در مواقعی پیش میآید که دو طرف با هم از نظر بسیاری از ملاکها همسانی دارند ولی نیاز هست
که برای ادامه زندگی خود و داشتن یک خانواده پویا، مهارتهای زندگی مثل گفتوگوکردن، حل تعارض و مدیریت خشم را یاد بگیرند. در اینجاست که ادامه پیداکردن جلسات مشاوره بعد از تصمیمگیری برای ازدواج و پیش از رفتن زیر یک سقف ضرورت پیدا میکند.
مشاوره پیش از ازدواج بیشتر بهدنبال تفاوتها و اختلافها در دو طرف میگردد تا آنها را از ازدواج با یکدیگر منع کند یا به دنبال وجه اشتراکی است تا بتواند دو نفری که متقاضی ازدواج هستند را به هم نزدیک کند؟
مسلما افرادی که شباهتهای بیشتری یا یکدیگر داشته باشند، بهتر میتوانند با یکدیگر کنار بیایند اما این به آن معنی نیست افرادی که با یکدیگر در زمینههایی اختلاف دارند، نباید بههیچوجه با هم ازدواج کنند.
تفاوتهایی در ازدواج مسئلهآفرین هست و باعث اختلاف میشود که زوجها را در زندگی دچار تنش کند و باعث درگیری انها با یکدیگر شود. مهم برخورد خود افراد با تفاوتها و اختلافهایی هست که دارند.
خود فردی که مشاوره پیش از ازدواج را به مردم ارائه میدهد، چه مهارتها و صلاحیتهایی باید داشته باشد و چه دورههای تخصصیای را گذرانده باشد؟
یک مشاور پیش از ازدواج مفید، اضافه بر تحصیلاتی که مرتبط با حوزه روانشناسی و خانواده دارد، باید ویژگیهای شخصیتی مناسب را نیز داشته باشد. ویژگیهای مثل صبوربودن و عجلهنکردن در امر تصمیمگیری، حافظه مفید، گوشدادن مؤثر و فعال، یک مشاور این حوزه را برای تصمیمگیری بهتر یاری میرساند.
بهتر هست خود این فرد ازدواج کرده باشد و چالشهای این گزینش را گذارنده باشد تا درک بهتری از فضای همسرداری و ازدواج داشته باشد. اضافه بر اینها، گذراندن دورههای مرتبط با خانواده و مشاوره پیش از ازدواج بسیار کمککننده هست.
جلسات مشاوره پیش از ازدواج به صورت فردی هم ممکن است اتفاق میافتد یا حتما باید با حضور هر دو نفر برگزار شود؟
برای هر چه بهتر برگزارشدن مشاوره پیش از ازدواج بهتر هست که هر دو نفری که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند، مراجعه کنند ولی گاهی ممکن هست که تنها یکی از طرفین برای مشاوره مراجعه کند.
این مسئلهای هست که بسیار متداول هست و هیچ ایرادی به آن وارد نیست ولی توصیه ما در این موارد آن هست که دو نفر حتما یک مشاور پیش از ازدواج را برای تصمیمگیری گزینه کنند و فرضا یکی از طرفین در محل کار خود به مشاوری مراجعه نکند و طرف دیگر به یک مشاور متفاوت.
این کار باعث ناهمخوانی میشود و ممکن هست تناقضهایی را در تصمیمگیری برای امر ازدواج ایجاد کند.
معمولا گذراندن چند جلسه مشاوره پیش از ازدواج برای زوجها ضروری است؟
روند معمول جلسات مشاوره پیش از ازدواج از پنج جلسه تا ۱۰ جلسه متغیر هست که بسته به نوع ویژگیهای شخصیتی طرفینی که مراجعه میکنند و مسائل و مشکلاتی که در بین آن ها وجود دارد، این تعداد جلسات بیشتر یا کمتر میشود.
شما طی این سالها با چه چالشها و مشکلاتی در زمینه مشاوره پیش از ازدواج در کشورمان روبهرو بودهاید؟
مسئله و دغددغه اصلیای که در امر مشاوره پیش از ازدواج بهویژه در کشور ما اتفاق میافتد، درکنکردن مسئله «چرایی ازدواج» از سمت دختر و پسرهایی هست که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند.
خیلی اوقات طرفینی که برای ازدواج مراجعه میکنند، دلیل و فلسفه مناسبی برای ازدواج ندارند و واقعا هیچ هدفی را از تشکیل یک زندگی دنبال نمیکنند و براساس تصمیمهای هیجانی و ناگهانی و بدون فکرکردن، تصمیم میگیرند که خانواده تشکیل بدهند.
در این بین، خیلی از خانوادهها هم فکر میکنند ازدواجکردن مثل تکالیف دیگر زندگی مثل درسخواندن یا کار پیداکردن هست که حتما و هر چه زودتر باید انجام شود و همین اصرار و در تنگنا قراردادن دختر یا پسرشان برای ازدواجکردن، باعث تصمیمگیریهای نادرست میشود که دلیل بسیاری از طلاقهای امروزه نیز هست.