غذاهای به‌‌‌‏دردنخور چه هستند و چرا به آنها علاقه داریم؟

اصطلاح « غذای به‌‌‌‏دردنخور »، بین مردم رایج است که البته برای هر فرد، معنای متفاوتی دارد. مثلا، پیتزا ممکن است برای یک نفر غذای غیرمفید و برای دیگری، غذای اصلی باشد. برای روشن شدن موضوع، می‌‌‌‏توان غذاهای به‌‌‌‏دردنخور را این‌‌‌‏گونه تعریف کرد : غذاهایی که کالری زیاد، ولی ارزش تغذیه‌ای کمی دارند.

بر این‌‌‌‏اساس، پیتزا کالری زیادی دارد و با توجه به نحوه پخت و مواد اولیه آن، ممکن است تاحدودی ارزش غذایی داشته یا کلا فاقد آن باشد. غذاها و نوشیدنی‌‌‌‏هایی که طبق تعریف بالا در دسته غذاهای به‌‌‌‏دردنخور و هله هوله قرار می‌گیرند عبارتنداز : غذاهایی با قند زیاد مانند کیک، بیسکوئیت، آب‌نبات و نوشابه‌های پرازقند، و میان وعده‌هایی با چربی زیاد مثل : چیپس سیب زمینی، سیب‌زمینی سرخ‌‌‌‏کرده، کِرَکِرهای پنیری و هرچیزی که درروغن فراوان سرخ شده است.

یکی دیگر از ویژگی‌های غذاهای به‌‌‌‏دردنخور این است که مدت کوتاهی بعد از خوردن آنها دوباره احساس گرسنگی می‌کنیم؛ به‌خصوص انواع شیرین این غذاها که باعث می‌‌‌‏شوند قند خون سریعا افزایش یافته و به‌‌‌‏سرعت هم کاهش یابد. ازجمله مهمترین مشکلات غذاهای به‌‌‌‏دردنخور، جایگزینی آنها با غذاهای سالم است. مثلا ممکن است کودکان بعد از مدرسه به جای خوردن موز یا نوشیدن آب، ترجیح دهند شیرینی یا نوشابه‌‌‌‏گازدار بخورند.

اصطلاح فست فود اولین بار در دهه ۱۹۵۰ استفاده شد. اما از آن زمان تا کنون غذاهایی که در این دسته جای می‌‌‌‏گیرند، تغییر کرده‌اند؛ و طبق نظر سازمان ملی بهداشت، غذاهای فست‌‌‌‏ فود « جایگزین‌هایی سریع و آسان برای غذاهای خانگی » هستند و « تقریبا همیشه مقدار زیادی کالری، چربی، شکر و نمک » دارند.

به‌‌‌‏علاوه، غذاهای فست فود اغلب فرآیندشده بوده و سرشار از انواع طعم‌‌‌‏دهنده‌ها و رنگ‌های مصنوعی، و نگهدارنده‌ها هستند. از فست فودهای رایج می‌توان به این‌ موارد اشاره کرد : سیب‌زمینی سرخ‌‌‌‏کرده، حلقه‌‌‌‏های پیاز سرخ‌‌‌‏شده، همبرگر، ناگت مرغ، ماهی سرخ‌شده، ساندویچ مرغ و دونات.

البته در رستوران‌های فست فود هم می‌توانید سالاد، میوه و نوشیدنی‌های سالم سفارش دهید. پس گرچه بسیاری از انواع فست فود جزو غذاهای به‌‌‌‏دردنخور طبقه‌‌‌‏بندی می‌‌‌‏شوند، ولی بعضی‌‌‌‏ها هم نیستند.

بیشترین مصرف‌‌‌‏کنندگان غذاهای به‌‌‌‏دردنخور

آخرین آمار موجود از میزان مصرف فست فود، براساس بررسی انجام شده توسط انجمن ملی سلامت و تغذیه در آمریکا، نتایج زیر را نشان می‌‌‌‏د‌‌‌‏هد :

طی سال‌‌‌‏های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰، بزرگسالان حدود یازده درصد از کل کالری روزانه خود را از فست فود تامین می‌‌‌‏کردند که نسبت به سال‌‌‌‏های قبل، کمی کاهش پیدا کرده بود. البته افراد ۶۰ ساله و مسن‌‌‌‏تر، کمترین میزان مصرف را داشتند .

از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ نیز، یک سوم همه کودکان و نوجوانان بین دو تا نوزده سال، در یک روز خاص فست فود می‌خوردند که حدود یازده درصد از این افراد، بیش از بیست تا چهل درصد کالری روزانه خود را از فست فود تامین می‌‌‌‏کردند.

طبق این آمار بیشترین گروه مصرف کننده، کودکان و نوجوانان هستند.

براساس نظرسنجی که طی سال‌‌‌‏های اخیر انجام شده است، پنجاه درصد از بزرگسالان، روزانه دو تا سه بار اسنک می‌خورند و البته حدود شصت درصد برای رفع ولع‌شان از اسنک استفاده می‌کنند.

هم‌‌‌‏چنین کمتر از سی درصد از افراد ۲۱ تا ۳۸ ساله وقتی بی‌حوصله بودند، اسنک می‌خوردند و هفده درصد وقتی استرس داشتند اسنک مصرف می‌کردند.

در مجموع حدودا نیمی از افراد گفتند که در انتخاب اسنک، طعم برای‌شان بسیار مهم‌‌‌‏تر از مساله سلامت است.

پیامدهای سلامتی

باوجود این‌‌‌‏که تعداد زیادی از افراد اضافه وزن دارند یا چاق هستند، این آمار از مصرف غذاهای غیرمفید و فست فود عجیب است. علی‌‌‌‏رغم این‌‌‌‏که طبق نظرسنجی بسیاری سعی می‌کردند غذاهای بهتری انتخاب کنند، اما هنوز پنجاه‌‌‌‏ویک درصد از آنها گفتند که طعم برای‌‌‌‏شان از سلامت مهم‌‌‌‏تر است !

این‌‌‌‏که آیا برخی از این اسنک‌‌‌‏ها و غذاهای آماده‌‌‌‏مصرف واقعا سالم هستند یا خیر، جای سوال دارد.

زیرا بعضی از این محصولاتِ به اصطلاح سالم، منبعی از شکر و افزودنی‌های مصنوعی هستند. عاقلانه‌ترین کار برای همه مصرف‌‌‌‏کنندگان این است که وعده‌‌‌‏های اصلی و میان‌‌‌‏وعده خود را تا حد امکان از غذاهای کامل، تازه و طبیعی انتخاب کنند و از فست فود وغذاهای به‌‌‌‏دردنخور تاحدامکان خلاص شوند. اگر به رستوران، مهمانی یا جایی می‌روید که این قبیل غذاها سرو می‌‌‌‏شود، سعی کنید غذایی را انتخاب کنید که ضرر کمتری دارد.