تفاوت بین تمرکز ذهن و مدیتیشن چیست؟
مطالعهای جدید نشان داد که مدیتیشن میتواند به کنترل بهتر هیجانات و عواطف کمک کند؛ حتی وقتیکه بهطورطبیعی ذهنآگاهیِ خوبی ندارید.
« مرزها درعصب شناسی انسانی »، نام یکی از معتبرترین مجلات در زمینه روانشناسی و عصبشناسی است.در این مجله گزارشی از یک تحقیق آمده است که در آن بلافاصله پس از اینکه افراد برای اولین بار مدیتیشن انجام میدادند، فعالیت مغزی آنها در حال تماشای تصاویر مضطربکننده، ثبت میشد. نتیجه نشان داد این شرکتکنندگان دقیقا به خوبی افرادی که بهطور طبیعی ذهن آگاهی داشتند، توانستند هیجانات منفی خود را مهار کنند.
یانلی لین، فارغ التحصیل دانشگاه ایالتی میشیگان، یکی از معتبرترین دانشگاههای آمریکا، و محقق ارشد این تحقیق است. او میگوید : « یافتههای ما، نه تنها نشان میدهد که مدیتیشن باعث بهبود سلامت عاطفی میشود، بلکه افراد بدون توجه به اینکه قابلیتِ « طبیعی » برای ذهنآگاهی داشته باشند یا نه، میتوانند از مزایای آن بهرهمند شوند. فقط باید مقداری تمرین کنند. »
این یافتهها بسیار جالب هستند، ولی سوالی پیش میآید : آیا نباید هنگام مدیتیشن، ذهنمان آگاه باشد؟ آیا هر دوی اینها به معنای ساکن نشستن و تلاش برای نپرداختن به افکار ذهن نیست؟
در ادامه نگاهی به تفاوت بین این دو شیوه و بررسی فواید آنها میاندازیم…
مدیتیشن چیست؟
مدیتیشن، یک عمل است. فعالیتی است که از طریق آن به مغز آموزش میدهیم چطور ساکت و متمرکز شده و از افکار، عواطف و هیجانات خود آگاه باشد. در دنیای امروز که پُر از عوامل محرک ذهنی و روانی است، مدیتیشن دقیقا همان چیزی است که باید بهطور منظم آن را تمرین کنیم تا وضعیت خود را بهبود بخشیم.
بنیانگذار یکی از اپلیکیشنهای جالب در مورد مدیتیشن مینویسد : « تمرینِ تمرکز به شیوهای که در مدیتیشن انجام میشود، به کمی نیروی اراده نیاز دارد. دلیلی وجود دارد که بودیستها سالنهای مدیتیشن و صومعهها را میسازند؛ آنها سعی میکنند که محیطی عاری از حواس پرتی ایجاد کنند. »
اپلیکیشن « OMG I Can Meditate » روی گوشی موبایل قابل دانلود است و در « اپ استور » یافت میشود.
ذهن آگاهی چیست؟
ذهنآگاهی، حالتی از بودن در لحظه است. وقتی با ذهنی آگاه زندگی میکنیم، میکوشیم تا در گذر زمان، نسبت به تک تک لحظات و اتفاقات آن آگاه باشیم. حضور ذهن داشتن، نیازی به جای خلوت، موسیقی و راهنما ندارد. برای بعضی افراد، حتی به تمرین هم نیازی نیست.
دکتر جان کابات زین، متخصص در مبحث ذهنآگاهی است. او میگوید : « ذهن آگاهی، تلاشی تعمدی برای توجه داشتن به لحظه حال، بدون قصد و قضاوت است؛ تا آشکار شدن لحظه به لحظه چنین تجربهای را شاهد باشیم. »
پس ذهنآگاهی، لازمه مدیتیشن است؛ ولی برعکسِ آن، الزاما درست نیست. اهمیتی ندارد در کدام یک از این دو « بهتر » هستید، به هر حال آنها مزایای خودشان را دارند؛ ازجمله : بهبود روابط اجتماعی، کاهش اضطراب و افسردگی و واکنش بهتر در برابر فشارهای روانی.
